سندروم تونل کارپ یا کانال مچ دستی بیماری است که به علت فشار به عصب مدیان هنگام عبور از درون تونل مچ دستی ایجاد میشود.در مچ دست مجرا و تونلی وجود دارد که به آن کانال کارپ یا تونل مچ دستی میگویند. در یک طرف این تونل استخوانچه های مچ دست قرار گرفته اند. ترتیب قرار گرفتن این استخوانچه ها بصورتی است که شکل یک قوس یا هلال یا ناو را بوجود میاورند. به دو طرف این قوس یا هلال یک رباط یا نوار بافتی محکم متصل شده که به آن رباط عرضی مچ دست (Transverse carpal ligament) میگویند.
علل ایجاد این سندرم
۱. علل تشریحی: شکستگی‌ها، در رفتگی‌ها، استئوفیت‌های استخوانهای مچ، تومورها، کیست‌ها، سینوویوم تکثیر یافته، آرتروز و...
۲. علل التهابی و یا نوروپاتیک: دیابت و الکلیسم (این دو عروق و یا سلولهای پوششی عصب را درگیر می‌سازند)، بارداری و اختلالات تیروئید (با تغییر تعادل مایعات والکترولیتها و آدم احتمالی)
۳. علل مکانیکی: حرکات تکراری مچ و انگشتان، ارتعاش (مانند آب میوه گیری یا دریل کاری) بویژه در کارگران دستی و کاربران کامپیوتر.
تست های تشخیص سندرم تونل کارپال مچ دست
۱. نشانه تینل (tinel sign): در این مانور ضربات ملایم روی عصب مدین بر سطح مچ زده میشود. اگر این مانور علائم درد تیر کشنده و سوزشی ایجاد کرد یعنی تست مثبت است.
۲. آزمایش فالن (Phalen Test): بیمار ساعدش را بطور افقی در هوا نگه داشته یا از پشت دو دست را به هم می‌چسباند بگونه‌ای که مچ در فلکسیون کامل قرار گیرد، این وضعیت را ۶۰ ثانیه نگه می‌دارد اگر کرخی و پارستزی ایجاد شد تست مثبت است.
تشخیص قطعی با انجام مطالعات الکترودیاگنوستیک (EMG) و مطالعات هدایت عصبی اندام‌های فوقانی می‌باشد که در این بیماران تأخیر هدایتی حسی و حرکتی اعصاب مدین در ناحیه مچ دست وجود دارد.
درمان
این سندرم بسته به شدت درگیری عصب شامل ۳ مرحلهٔ اولیه، متوسط و نهایی می‌باشد.
۱. مرحله اولیه یا حاد سندرم: ۳ تا ۴ ماه اول که فرد در فاز حاد مراجعه می‌کند. این مرحله بهترین زمان برای درمان نگهدارنده (کنسرواتیو) است که شامل:
۱. آتل بندی (Splinting) در وضعیت نوترال (بدون زاویه مچ) یا اکستانسیون جزئی
۲. اغلب داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند آسپرین، بروفن و...) برای کاهش آدم و التهاب اطراف عصب و درد تجویز میشود. اقدام تهاجمی تر تزریق کورتیکواستروئید به درون تونل کارپ است. بعد از تزریق، ۳تا۴ هفته دست در آتل مچی بصورت تمام وقت و سپس به مدت ۳تا۸ هفته دیگر فقط بصورت شبانه می‌ماند.
۳. حرکات فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی مانند Tendon Gliding Exercises (برای درمان کنسرواتیو یا بعد از عمل جراحی) و همچنین روش های حرکت درمانی مانند فلدن کرایس درمانی
۴. ارزیابی وضعیتی مربوط به محیط کار و تغییراتی در محیط کار در صورت لزوم
اقدامات درمانی فوق در بیش از نیمی از موارد می‌تواند باعث تخفیف علائم شود.
- مصرف ویتامین ب ۶ نیز ممکن است مفید باشد.
۲. مرحله میانی سندرم: بیماران این گروه اغلب کرخی و پارستزی را گزارش می‌کنند و کاندید عمل جراحی دکامپرشن (برداشتن فشار عصب با برش تاندون فلکسور)هستند. در این مرحله هنوز آسیب عصب دائمی نشده‌است.
۳. مرحله نهایی یا شدید سندرم: این گروه اغلب علائم طولانی مدت دارند، به دلیل آسیب دایمی عصب حتی بعد از برداشتن فشار ممکن است برای همیشه آسیب حسی و ضعف عضلات تنار باقی بماند.
- جراحی (Surgery): وقتی اقدامات غیر جراحی در کاهش علائم سودمند واقع نشدند (کمتر از نیمی از بیماران) جراحی برای برداشتن فشار از عصب تجویز میشود. هدف جراحی افزایش ابعاد تونل کارپال بوسیله آزاد سازی لیگامان عرضی مچ و فاسیای اکستانسور آن می‌باشد. جراحی تا ۹۰٪ موفقیت آمیز است اما بهبود کامل چند ماه طول می‌کشد. امروزه جراحی به روش آندوسکوپیک نیز صورت می‌گیرد.
درمان سندرم تونل کارپال مچ دست حاد در کلینیک سی وان
در مجموعه تخصصی پزشکی ورزشی سی وان مشکلات فیزیولوژی مانند سندرم تونل کارپال مچ دست و همچنین دیسک کمر دیسک گردن درد زانو و ناهنجاری های ستون فقرات شما با استفاده از ورزش درمانی و آبدرمانی و منوال تراپی زیر نظر دکتر آقای حمزه اکبری متخصص فیزیولوژی ورزشی و آقای دکتر مجتبی میری متخصص جراحی ستون فقرات درمان می شود.
