تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو Knee arthroplasty هم میگویند نوعی جراحی است که با استفاده از آن سطح مفصلی استخوان های ران و ساق در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین میکنند. مهمترین هدف تعویض مفصل زانو از بین بردن دردی است که در زانو براثر ساییدگی و آرتروز، روماتیسم و یا تخریب سطح مفصلی ایجاد شده است. بدست آوردن دامنه حرکتی مطلوب در مفصل زانو و اصلاح تغییر شکل های ایجاد شده در زانو از دیگر بکار گیری مفصل مصنوعی زانو است. علل ضرورت جراحی تعویض زانو
وقتی غضروف مفصلی زانو به هر علتی تخریب میشود حرکت مفصل دردناک شده و مفصل دچار خشکی و محدودیت حرکتی میشود. در این وضعیت میتوان با تعویض سطوح مفصلی حرکات مفصل را بهتر کرده و درد را از بین برد. عمل جراحی تعویض مفصل زانو یکی از موفق ترین اعمال جراحی است. در غالب اوقات مفصل مصنوعی زانو بیش از 20 سال عمر میکند.
چه زمانی نیاز به عمل جراحی زانو داریم ؟؟
- آیا شدت درد و محدودیت حرکت، توانایی بیمار را برای انجام دادن کارهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله، سوار ماشین شدن و نشستن روی صندلی کاهش داده است
- آیا درد در هنگام استراحت هم وجود دارد
- آیا تورم زانو با دارو از بین نمیرود و یا بیمار تحمل دارو را ندارد
- آیا شکل ظاهری زانو تغییر زیادی پیدا کرده است
- آیا دارو دیگر نمیتواند درد زانوی بیمار را از بین ببرد
در صورتی که پاسخ به سوالات بالا مثبت باشد به احتمال زیاد باید عمل جراحی تعویض مفصل زانو را انجام دهیم.
بیماری هایی که فرد را مجبور به انجام عمل جراحی تعویض زانو میکند :
- آرتروز و ساییدگی مفصل زانو که معمولا در سنین بالا ایجاد شده و وسعت میابد. آرتروز زانو با تخریب غضروف مفصل شروع شده و در نهایت موجب خراب شدن استخوان میشود
- روماتیسم مفصلی که آن هم موجب تخریب غضروف مفصل زانو و در نهایت آسیب به استخوان مفصل میشود
- بد جوش خوردن یا جوش نخوردن شکستگی های داخل مفصلی که بعد زا چند سال موجب ساییدگی و خراب شدن مفصل میشوند
نحوه ی تعویض زانو ی مصنوعی با طبیعی
برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو پزشک جراح با برش هایی که در سطح پایینی استخوان ران و سطح بالایی استخوان تیبیا (درشت نی) میدهد باقیمانده غضروف مفصلی و مقدار کمی از استخوان را از این نواحی برمیدارد سپس قطعات فلزی را بجای آنها قرار داده و آنها را با ماده خاصی به نام سیمان استخوانی به بستر استخوان محکم میکند. سپس یک قطعه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن محکم را در بین این دو قطعه فلزی قرار میدهد.
بدین ترتیب استخوان های ران و درشت نی میتوانند به راحتی و بدون درد بر روی هم حرکت کنند. جراح در حین تعویض مفصل زانو برش های استخوانی را به نحوی انجام میدهد که تغییر شکل و انحراف زانو هم تصحیح شود.
